Sensorische informatieverwerking is een andere benaming voor zintuiglijke prikkelverwerking.
Oftewel: de verwerking van prikkels vanuit je omgeving en je lijf door je zenuwstelsel, inclusief je hersenen.
Een voorbeeld:
De bekende zintuigen zijn: zien, horen, voelen, proeven en ruiken. Hiermee nemen we prikkels van buitenaf waar. Daarnaast heb je ook nog zintuigen die informatie van binnenuit waarnemen, zoals evenwicht, gevoel voor lichaamshouding, en die voor je interne gevoel: pijn / honger / dorst / temperatuur…. Op elk gebied kan je zenuwstelsel gevoeliger of minder gevoelig zijn afgesteld.
Zie het plaatje hierboven (bron: www.sensorylab.nl).
Ons gedrag wordt sterk beïnvloed door welke prikkels ons zenuwstelsel waarneemt en de betekenis die onze hersenen eraan geeft. We doen bewust, maar ook vaak onbewust dingen die erop gericht zijn de ‘prikkelbalans te herstellen’. Een frietje bestellen om je honger te stillen is heel bewust gedrag, maar heel veel dingen doen we zonder dat we het zelf door hebben. Gapen, in je ogen wrijven, op je potlood kauwen, even gaan verzitten… Je zorgt er zo zelf voor dat je ‘optimaal alert’ bent voor de situatie waar je je in bevindt. Oftewel: niet te gespannen en niet te relaxed.
Bij mensen met een verstandelijke beperking en mensen met autisme weten we dat de hersenen en het zenuwstelsel wat anders werken. Logisch te verklaren; de hersenen zijn anders aangelegd en soms is er sprake van een ‘ingewikkeld’ lijf. De zintuigen staan vaak gevoeliger of juist ongevoeliger afgesteld, het filteren gaat minder goed of het combineren van de prikkels tot een betekenisvol geheel verloopt niet lekker. Het lastige is dat je het niet aan de buitenkant kan zien. Je komt er achter doordat het gedrag anders is: niet onder de douche willen en hoge spierspanning bij de verzorging. Labeltjes in kleding irritant vinden, bepaald voedsel niet willen eten…de handen over de oren doen, tegen het hoofd aanslaan, gillen… Jullie kennen allemaal voorbeelden.
Bovendien kan iemand de ene dag wat gevoeliger zijn voor bepaalde prikkels dan de andere dag. Als je hoofdpijn hebt, kunnen geluiden al snel irritant zijn.
Een onderzoek naar sensorische informatieverwerking kan leiden tot tips waarmee je iemand kan helpen om het ‘prikkelbalanceren’ net wat makkelijker te maken. Met hopelijk een fijner leven en fijner gedrag tot gevolg.